Pertev Bey'in Üç Kızı / İki Kızı ve Torunları

     Bu kitabı okurken yakın tarihin tüm acıları şiddetli bir tokat gibi çarpıyor yüzünüze. Henüz Abdülhamit'in devrilmesinin, koskoca imparatorluğun ölümcül hastalığının ve hüzünlü sonunun sızısı geçmemişken kalbinizden, kara günlerin, darbelerin sarsıcı tokatını hissediyorsunuz müthiş bir sarsıntıyla. Her bir darbe, bir padişahı, bir başbakanı, bir hükümeti devirmiyor,  o nesli bir kezzap misali eritiyor adeta, buna acı bir tanıklıkla okuyorsunuz her bir cümleyi. Evet, maalesef  tek yapabildiğiniz hüzünlü bir tanıklık sadece. Ecdadın geçtiği bu çetin yollardan tekrar geçmeyelim diye, tarih artık hüzünleri tekerrür etmesin diye okunmalı bu kitap. Müfredattaki kronolojik tarihle yetinmeyelim, o tarihin içindeki insanların ruhlarına da dokunabilelim, acılarına hiç olmazsa hissi bir tanıklık edebilelim diye bir de Münevver Ayaşlı'dan dinlemek lazım bu hikayeyi.




Kitaptan;

"Reisicumhur olarak ilk memleket içi seyahatinde İsmet Paşa köylüye : - Rakı içiyor musunuz? Rakı içiyor musunuz? , diye soruyor. Erken yatıyor musunuz? Erken yatın , erken yatın? diyordu...
Zaten köylü gaz lambası veya çırağ yakıyordu , bu ışıkla nerede ve nasıl geç vakitlere kadar oturabilecekti. Rakı , tütün ve iskanbil kağıdı , kendi devrinde "Tekel'in ziyanları kapansın ve bütçesi kabarsın diye, Türk köyüne, Türk evine, Türk ocağına adeta zorla sokuldu. Şarap ve kumar onun zamanında memlekette revaç buldu."

"Türkiye büyük zelzele felaketine maruz kaldı ve Erzincan şehri bu felakete merkez oldu. Memleket hakikaten, bu felaket karşısında derin bir keder ve ızdırap içinde kaldı. Millet mürüvvet göstermekte coştu. Adeta herkes birbiriyle yarıştı ve halk takatinin üstünde bir yardımda bulundu. 
Ecnebi memleketler de cömert davranarak çok yardımda bulundular. İnsanlar tarafından unutulmuş olan ve belki tarihin bile kolay kolay kaydedemeyeceği büyük bir yardımdan burada şükranla bahsedelim. Komşumuz Romanya'nın Kralı Karol'un yardımı.
Kral Karol, küçük bir şehir, büyük bir kasabayı yeni baştan kuracak kadar inşaat malzemesi gönderdi.CHP'nin mesuliyetsiz, teşkilatsız ve o nisbette suistimalli idaresi neticesi, çok güzel ve mükemmel olabilecek olan yeni Erzincan hiç de öyle olmadı. Felaketzedelere gönderilen konserve yiyecekler, sütler, reçeller, çocuk gıdalarını Beyoğlu'ndaki büyük Rum bakkaliyeleri sattı."